Czterech jeźdźców, siedem czasz

13.05.2016

Nadszedł czas na Apokalipsę…

Mam na myśli biblijną księgę, ale niektórzy twierdzą, że apokalipsa jest blisko.

Samo słowo apokalipsa najpierw oznaczało „objawienie”, ale w czasach nowożytnych zaczęto nim również określać opisany w Apokalipsie św. Jana koniec świata.

Apokalipsa Świętego Jana to jedyna prorocza księga Nowego Testamentu. Tradycja za autora uważa Jana Ewangelistę, choć nie jest to pewne, głównie ze względu różnice między tą księgą a Ewangelią Jana. Duża część badaczy uważa, że powstawała w dwóch etapach, a datuje się ją na okres prześladowań chrześcijan w Azji Mniejszej (po roku 68) bądź na koniec I wieku. Było dużo sprzeciwów dotyczących włączenia tej księgi do kanonu ze względu na jej wieloznaczność i nadużywanie przez heretyków.

Prolog księgi określa ją jako „objawienie Jezusa Chrystusa, które dał Mu Bóg aby ukazać swym sługom, co musi stać się niebawem”, które otrzymał autor nazwany Janem. Księga jest zaadresowana do siedmiu Kościołów do których Jan „współuczestnik w ucisku i królestwie i wytrwaniu w Jezusie” kieruje proroctwa, oceniające ich cnoty i zasługi, a także wady i grzechy. Następnie Jan opisuje wizję Boga zasiadającego na tronie czci oddawanej Mu przez 24 Starców i 4 Istoty żyjące oraz Baranka otwierającego „księgę zapisaną wewnątrz i na odwrocie”, zapieczętowaną na 7 pieczęci, których otwarcie wiązało się z wydarzeniami na ziemi (pojawienie się kolejno Czterech Jeźdźców Apokalipsy, widzenie dusz męczenników domagających się sprawiedliwości, trzęsienie ziemi połączone z zaczernieniem słońca, krwistą barwą księżyca, upadkiem gwiazd, ogólnym przewrotem w świecie materialnym). Po otwarciu siódmej pieczęci następuje wizja 7 trąb, których brzmienie również wiąże się z wydarzeniami światowymi (spalona ziemia, krwiste morze, zatrute źródła, zaćmienie ciał niebieskich, Abaddon z szarańczą, 200 milionów jeźdźców zabijających 1/3 ludzi). Po wybrzmieniu siódmej trąby ukazała się Niewiasta, która porodziła Syna i walka w niebie między Michałem i jego aniołami a Smokiem i jego aniołami. Smok przekazał władze bluźnierczej Bestii, na usługach której była inna Bestia, której imię jest 666. Po jej przejściowym triumfie następuje triumf Baranka, któremu towarzyszą 144 000, wizja żniwa i winobrania, otwarcia świątyni Przybytku Świadectwa i aniołów z 7 czaszami, których wylewanie powoduje 7 plag spadających na ludzkość (złośliwa rana w ciele sług bestii, krwiste morze, krwiste źródła i rzeki, wielki skwar, ciemność w królestwie bestii, wysuszenie wód Eufratu, trzęsienie ziemi i rozpad Babilonu na trzy części). Następnie autor kreśli wizję upadku i zagłady Wielkiego Babilonu, ostatecznej walki Słowa Boga z Bestią, Sądu Ostatecznego i Miasta Bożego – Nowego Jeruzalem. Księgę wieńczy wyrażenie przekonania o rychłym powtórnym przyjściu Jezusa: „Mówi Ten, który o tym świadczy: «Zaiste, przyjdę niebawem». Amen. Przyjdź, Panie Jezu!” *

Bardzo bogata symbolika tej księgi praktycznie uniemożliwia jednoznaczną interpretację, można byłoby powiedzieć, że każdy znajdzie tam to, czego szuka. Zwolennicy preteryzmu twierdzą, że wszystkie wydarzenia opisane w Apokalipsie miały miejsce w I wieku n.e., futuryzmu – że dopiero wszystko przed nami. Ci, którzy opowiadają się za historyzmem twierdzą, że Apokalipsa opisuje całą historię kościoła, jesteśmy więc w trakcie jej trwania, za tą teorią opowiadają się niektórzy protestanci, adwentyści i Świadkowie Jehowy, każda z grup na swój sposób oczywiście interpretuje symbole. Interpretacja idealistyczna zakłada, że Apokalipsa jest po prostu wizją odwiecznej wali dobra ze złem, a eklektyczna próbuje połączyć ze sobą wszystkie interpretacje.

Apokalipsa św. Jana pełni ważną rolę kulturotwórczą i stanowi źródło wielu symboli. Sąd ostateczny bardzo często był przedstawiany w sztuce, jedne z najbardziej znanych to fresk Michała Anioła w Kaplicy Sykstyńskiej i film Francisa Forda Coppoli „czas apokalipsy”. Najczęściej wykorzystywanymi symbolami jest Archanioł Michał walczący ze smokiem, Czterech Jeźdźców Apokalipsy (jak „The four horsemen” zespołu Metallica, czy powieść Vicente Blasco Ibáñeza „Czterech jeźdźców Apokalipsy”.) oraz liczba 666, czyli „Te number of the beast” (Iron Maiden, Dream Theatre). Do wizji siedmiu pieczęci nawiązuje film Ingmara Bergmana „Siódma pieczęć”.

„Potem posłyszałem donośny głos ze świątyni, mówiący do siedmiu aniołów: Idźcie, a wylejcie siedem czasz gniewu Boga na ziemię! I poszedł pierwszy, i wylał swą czaszę na ziemię. A wrzód złośliwy, bolesny, wystąpił na ludziach, co mają znamię Bestii, i na tych, co wielbią jej obraz. A drugi wylał swą czaszę na morze: I stało się ono krwią jakby zmarłego, i każda z istot żywych poniosła śmierć - te, które są w morzu. A trzeci wylał swą czaszę na rzeki i źródła wód: i stały się krwią. I usłyszałem anioła wód, mówiącego: Ty jesteś sprawiedliwy, Który jesteś, Który byłeś, o Święty, że tak osądziłeś. Ponieważ wylali krew świętych i proroków, krew również pić im dałeś. Godni są tego! I usłyszałem, jak mówił ołtarz: Tak, Panie, Boże wszechwładny, prawdziwe są Twoje wyroki i sprawiedliwe. A czwarty wylał swą czaszę na słońce: i dano mu władzę dotknąć ogniem ludzi. I ludzie zostali dotknięci wielkim upałem, i bluźnili imieniu Boga, który ma moc nad tymi plagami, a nie nawrócili się, by oddać Mu chwałę. A piąty wylał swą czaszę na tron Bestii: i w jej królestwie nastały ciemności, a ludzie z bólu gryźli języki i Bogu nieba bluźnili za bóle swoje i wrzody, ale od czynów swoich się nie odwrócili. A szósty wylał swą czaszę na rzekę wielką, na Eufrat. A wyschła jej woda, by dla królów ze wschodu słońca droga stanęła otworem. I ujrzałem wychodzące z paszczy Smoka i z paszczy Bestii, i z ust Fałszywego Proroka trzy duchy nieczyste jakby ropuchy; a są to duchy czyniące znaki - demony, które wychodzą ku królom całej zamieszkanej ziemi, by ich zgromadzić na wojnę w Wielkim Dniu wszechmogącego Boga. /Oto przyjdę jak złodziej: Błogosławiony, który czuwa i strzeże swych szat, by nago nie chodzić i by sromoty jego nie widziano/. I zgromadziły ich na miejsce, zwane po hebrajsku Har-Magedon. A siódmy wylał swą czaszę w powietrze: a ze świątyni od tronu dobył się donośny głos mówiący: " Stało się! " I nastąpiły błyskawice i głosy, i gromy, i nastąpiło wielkie trzęsienie ziemi, jakiego nie było, odkąd jest człowiek na ziemi: takie trzęsienie ziemi, tak wielkie. A wielkie miasto rozpadło się na trzy części i miasta pogan runęły. I wspomniał Bóg na Wielki Babilon, by mu dać kielich wina - gniewu zapalczywości swej. I pierzchła każda wyspa, i gór już nie znaleziono. I grad ogromny o wadze jakby talentu spadł z nieba na ludzi. A ludzie Bogu bluźnili za plagę gradu, bo plaga jego jest bardzo wielka.”

* Z Wikipedii