Śmierć z kredą w ręku

Napisane w maju 2008, opublikowane... któż to wie ;)

27 mają tego roku nauczyciele przeprowadzą strajk. Takie wydarzenie miało ostatnio miejsce wiele lat temu. W przeciwieństwie do innych grup zawodowych nauczyciele nie rzucają się w oczy opinii publicznej ze swoimi żądaniami. Tym razem jednak postanowili wystąpić, nie tylko przeciwko istniejącemu stanowi rzeczy, ale przede wszystkim przeciwko temu, jak maluje się ich przyszłość.

Jak się pracuje w szkole? Cóż, na to pytanie próbuje odpowiedzieć każdy, a najchętniej wypowiadają się Ci, którzy o pracy w szkole nie mają zielonego pojęcia. Zazdrość dotycząca dwu (podobno) miesięcy wakacji, przesłania wszystko inne. Piszę podobno, bo to nie są dwa miesiące, jak się powszechnie uważa. Zwłaszcza w liceach, kiedy to na początku wakacji odbywa się proces rekrutacji, natomiast pod koniec wakacji są egzaminy poprawkowe. W ferie zimowe zaś część nauczycieli prowadzi zajęcia dodatkowe, skierowane przede wszystkim do maturzystów, ale również sportowe, czy też komputerowe.

Solą w oku dla wielu jest też osiemnastogodzinne pensum. Nikt przecież nie będzie mówił o dodatkowej pracy wykonywanej przez nauczycieli. A jednak gdyby podliczyć wszystko, co nauczyciel w ciągu tygodnia wykonuje, uzbierałoby się tego grubo ponad 40 godzin. W wielu zawodach praca kończy się z momentem wyjścia z budynku. W nauczycielstwie te 18 godzin w klasie to może 1/3 wszystkich obowiązków. Żeby wymienić tylko kilka: egzaminy, dyżury, konsultacje, projekty międzyszkolne, uzupełnianie dzienników (w wielu szkołach dwu – papierowego i elektronicznego) i wcale nie chodzi mi tutaj o wpisanie kilku ocen z lekcji – to naprawdę obszerny dokument; arkuszy ocen itp.; zebrania z rodzicami, posiedzenia rady pedagogicznej, wycieczki – a tam pracuje się 24h na dobę i proszę nie mówić, że taki wyjazd to tylko darmowe zwiedzanie dla wychowawcy – ciekawe ile osób chciałoby przez pięć dni odpowiadać za 34 sztuki rozbrykanej dziatwy w wieku wczesnoszkolnym; przygotowywanie się do lekcji i sprawdzanie klasówek. Dlatego tez czasem nauczyciele mówią, że lepiej byłoby, gdyby musieli te 40 godzin rzeczywiście odpracować w budynku, a co nie zdążą – spokojnie odłożyć do jutra. Może skończyłoby się układanie sprawdzianów do północy.

Pensje nauczycieli są ogółowi społeczeństwa znane tylko z haseł w gazetach o kolejnej podwyżce. Kwoty te biorą się chyba z wliczenia do podwyżki podwyżek całej „góry” z ministrem włącznie, bo to co pojawia się potem na koncie to zazwyczaj ¼ szumnie ogłoszonej podwyżki. Same pensje też są rażąco niskie, zwłaszcza dla początkujących nauczycieli. Czy naprawdę słuszne jest, żeby osoba, która studiowała pięć lat i wykonuje tak odpowiedzialną pracę zarabiała 800zł?

Przyszłotygodniowy strajk dotyczy jednak przede wszystkim tego, co jest w planach. Na przykład mają zostać zniesione urlopy zdrowotne. Wiadomo już od dłuższego czasu, że choroby gardła i krtani nie są chorobami zawodowymi dla nauczycieli, bo przecież przeciętny nauczyciel nie używa gardła w pracy, tylko objaśnia zagadnienia na migi. Teraz chce się jeszcze zlikwidować urlopy, na których biedy nauczyciel, któremu przyszło zapaść na taką niezawodową chorobę, mógł ją chociaż trochę podleczyć.

Zniknąć mają też świadczenia socjalne i trzynasta pensja. Nie ma co ukrywać, comiesięczne pensje są tak niskie, że gdyby nie te dwie manny z nieba, to większość nie wysłałaby na wakacje własnych dzieci, nie miała im za co wyprawić komunijnego przyjęcia albo kupić podręczników. Proszę bardzo, można to zlikwidować, ale nich pensja starcza nie tylko na opłaty.

Jednym z postulatów strajkowych jest też zachowanie prawa do wcześniejszej emerytury i to właśnie ten punkt jest najbardziej akcentowany przez protestujących. I jeśli mu się dobrze przyjrzeć, to logika bije z niego tak mocno, że chyba oślepiła władzę, że taki plan w ogóle powstał. Praca nauczyciela może być zaliczona do pracy w trudnych warunkach. Wiąże się z niesamowitą odpowiedzialnością, nie tylko za odpowiednie przekazanie wiedzy, czy przygotowanie milusińskich do życia, ale również z odpowiedzialnością za ich zdrowie, bezpieczeństwo, a nie raz i życie. Jest to praca w ciągłym stresie, wciąż na najwyższych obrotach, wymagająca ciągłego rozwijania samego siebie i bycia w pełnej gotowości do reagowania na nieprzewidziane sytuacje, w ciągłym niedostatku pomocy naukowych, w hałasie, siedlisku najróżniejszych dziecięcych i młodzieżowych chorób i kurzu budynku, który codziennie przemierzają tysiące, lub w lepszym przypadku setki, nóg. Po trzydziestu latach pracy taki pracownik powinien mieć prawo do wcześniejszej emerytury na godziwych warunkach. Nauczyciele to akurat nie jest najlepsza grupa zawodowa do zapychania dziury budżetowej poprzez wydłużanie czasu pracy. Czy naprawdę dobrym pomysłem jest aby na przykład pierwszoklasistów uczyła pani w wieku 60lat? A czy pan w wieku 65 lat na pewno będzie w stanie zrozumieć problemy i potrzeby dorastającej młodzieży? Autorzy projektu z tymi zmianami zdają się nie brać pod uwagę żadnych aspektów psychologicznych, tylko czystą ekonomię. Mam nadzieję, że nie zostaną oni przekonani dopiero wtedy, kiedy pierwsi przedstawiciele zawodu, którym odmówiono wcześniejszej emerytury zaczną umierać pisząc dzieciom na tablicy „Ala ma kota”. Może zmienią zdanie już wtedy, gdy na tablicach masowo zaczną się pojawiać napisy „Kot ma Alę”.