Biblijne czary-mary

12.11.2010

Miało być tym razem o Jakubie. No to będzie, postać niezbyt godna zainteresowania, choć burzliwe losy miał.

Kiedy Jakub wędrował po żonę do Charanu, przyśniła mu się drabina, po której chodzili aniołowie. To ta sama drabina, z której Sanderus, jedna z postaci „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza, sprzedawał szczebelek w towarzystwie innych równie wymyślnych relikwii, że wspomnę pióro ze skrzydeł Archanioła Gabriela, krople potu świętego Jerzego i kopytko osła, na którym odbyła się ucieczka do Egiptu. Poza tym śniło mu się, że Jehowa przemawia do niego i powtarza mu słowa przymierza o tym, że da mu we władanie ziemię obiecaną i dużo potomstwa. A potem Jakub obudził się i przestraszył. Dziwne, nie? Taki piękny sen, a ten się boi. Na dodatek postawił kamień i zrobił z niego słup, co jakoś dziwnie kojarzy mi się ze świętymi słupami, które potem niszczyli „czyści” wielbiciele Jehowy. I na koniec powiedział Bogu, że okaże się jego Bogiem, jeśli... i postawił warunki. Dziwny sposób okazywania Bogu miłości.

Potem przez kilka rozdziałów mamy nieustanny przegląd oszustw, kłamstw i niegodziwości, na dodatek często pod sztandarem Boga. Najpierw Jakub spotyka swoja siostrę cioteczną, Rachelę i koniecznie chce się z nią żenić. Jej ojciec, Laban, sprzedaje ją Jakubowi za siedem lat pracy, nie mówiąc mu też, że istnieje u nich tradycja, że najpierw za mąż ma wyjść najstarsza córka. Nawiasem mówiąc, skąd sobie taka tradycję uroili, trudno powiedzieć. Jak przychodzi do ślubu, Laban podkłada Jakubowi starszą córkę, Leę, zamiast Racheli. Jakub, rad nie rad, dopełnił wszystkich potrzebnych obrzędów, Lea została jego żoną, a potem kupił od Labana za następne siedem lat pracy druga córkę, Rachelę.

Siostry żyłyby zapewne w zgodzie i miłości, gdyby nie tatuś i jego pomysły. Teraz, obie żony tego samego męża, przy czym jedna kochana, a druga pierwsza, miały dla siebie tylko nieustającą zazdrość i pogardę. Powtarza się po raz kolejny historyjka z niepłodnością, podtykanymi służącymi  jednej i drugiej żony i wyścigiem kto da mężowi więcej synów. Do tego jeszcze dochodzi kupowanie meża na noc za garść mandragor. Mandragory zdobył syn Lei, Ruben, a Rachela koniecznie chciała je dostać, więc pozwoliła Lei zabrać Jakuba na jedną noc, byleby tylko dała jej te mandragory. Tak się stało. Ciekawe po co jej tak bardzo były potrzebne. Mandragora służy jak wiadomo do ożywiania tych, którzy zostali spetryfikowani. ;) Poza tym do uśmierzania bólu, wywoływania zwiększonych doznań erotycznych, aborcji, czarownicom udającym się na sabat jako maść umożliwiająca latanie, oraz – uwaga! - zapobiega impotencji i leczy bezpłodność. Coś mi się widzi, że to ostatnie miała Rachela na myśli, jako że kilkanaście linijek później rodzi Józefa. Jakoś mało się zdała na Boga...

Następne zabobony odczynia sam Jakub. Chciał odejść ze swymi żonami, Laban więc zapytał jaka ma być jego zapłata. Jakub powiedział, że będzie sobie wybierał zawsze nakrapiane zwierzęta ze stada. A potem wziął styrakowiec, migdałowiec i platan, obłupał  z kory i kładł przed trzodą kiedy przychodziła do wodopoju, żeby się przy nich parzyła i w ten prosty sposób uzyskiwał coraz mocniejsze zwierzęta, a wszystkie nakrapiane. Czary mary....

Laban trochę się wściekł. Jakub, kiedy to zobaczył, cichcem postanowił się wymknać z tych ziem. Bóg kazał mu wracać do ziemi swych ojców. Nie mówił wprawdzie nic o zabraniu owiec, kóz i baranków, ale Jakub uznał, że to oczywiste. Żony poszły z nim, a Rachela pokazała, że jest prawdziwą córką swojego ojca i ukradła mu z domu terafim, czyli posążek drewniany lub kamienny, przedstawiający figurę ludzką, który  symbolizował bóstwo domowe. Hmmm, trochę bałwochwalstwo...

Laban dogonił Jakuba i miał do niego duże pretensje, że ten tak po kryjomu go opuścił. Miał też pretensje o ukradzionego bożka. Nie znalazł go, bo Rachela odziedziczyła po nim zdolności oszukiwania i nabrała go na to, że ma okres i nie może wstać, a siedziała na swoim łupie. Atak jest najlepsza obroną, podobno, więc Jakub zaatakował Labana wypominając mu wszystkie oszustwa jakich się dopuścił podczas ich znajomości, pominął za to zręcznie własne postępki. Wart Pac pałaca – zawarli w końcu przymierze i postawili słup graniczny, żeby pokazywał im, że mają nie przekraczać tej linii w złym celu.

Jakub szedł z powrotem i coraz większy strach go ogarniał przed spotkaniem z Ezawem. Jak usłyszał, że brat idzie w jego stronę z 400 ludźmi, zaczął się modlić do Jehowy. Jak trwoga to do Boga... ale i tak nie omieszkał użyć podstępu i wysłał przed sobą służących z darami, żeby brata przebłagać. Bogu świeczkę, diabłu ogarek... ech, jak oni mi się wszyscy nie podobają...

Ezaw wcale nie był już zły na brata, był bogaty i za nic miał te wszystkie przekupstwa. Przywitał braciszka serdecznie, ale Jakubowi nie bardzo zależało na jego towarzystwie. Skoro przekonał się, że nie grozi mu już śmierć z reki brata, wykręcał się jak tylko mógł, żeby z nim nie iść. W końcu Ezaw poszedł z powrotem do Seiru, a Jakub kupił kawał ziemi koło Szechem. Tam jego córkę Dinę spotkało nieszczęście – została zhańbiona. Ten, kto tego się dopuścił, Szechem, syn Chamora, zakochał się w niej i chciał poślubić. Jakub postawił warunek, że mają się wszyscy obrzezać, a wtedy jego naród się zwiąże z ich narodem. Zgodzili się. „Jednakże trzeciego dnia, gdy oni cierpieli ból, dwaj synowie Jakuba, Symeon i Lewi, bracia Diny, wzięli miecze i nie budząc podejrzeń, poszli do miasta i wybili wszystkich mężczyzn”. Dinę zabrali do domu, a ich pozostali bracia dobili rannych i ograbili miasto, zabierając dzieci i kobiety jako niewolników.

Jakub bardzo obawiał się zemsty. Wtedy ukazał mu się wreszcie naprawdę Bóg i kazał mu iść do Betel i tam zamieszkać, gdzie pokazał mu się podczas ucieczki przed Ezawem. Jakub zaczyna postępować słusznie: niszczy wszystkie bożki, osiedla się w Betel, stawia Bogu ołtarz. Na znak, że Bóg widzi w nim jakąś odmianę, zmienia mu imię. Od tego czasu nie ma już Jakuba, jest Izrael. Izrael dochowuje się jeszcze jednego potomka, Beniamina, którego rodzi mu Rachela, umierając przy porodzie. Potem wraca do Hebronu do swego ojca, Izaaka, który wkrótce potem umiera.

Warto wspomnieć jeszcze, że po drodze do Hebronu miał miejsce incydent, kiedy to Ruben, syn Izraela uprawiał seks z nałożnicą swojego ojca, Bilhą. Na temat reakcji ojca Biblia milczy, wspomina tylko, że wiedział o tym. Natomiast rozdział 36 Księgi Rodzaju, do którego już dotarliśmy, przedstawia ród Ezawa, ojca Edomu.

Zastanawiające jest, jak coraz mniej Boga jest w tych rozdziałach. O ile na początku jest praktycznie głównym bohaterem, potem wciąż przemawia, daje znaki, gniewa się lub błogosławi, tak od czasów Abrahama, Bóg usuwa się w cień. Czy z własnej woli znika z kart „świętej księgi”? To pytanie niech jeszcze zostanie bez odpowiedzi.